Antidepressiva werken minder goed tegen angststoornissen dan wordt aangenomen, blijkt uit onderzoek van Annelieke Roest van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Dat komt doordat wetenschappers te positieve resultaten publiceren.
Roest onderzocht wetenschappelijke literatuur over de werking van antidepressiva bij angststoornissen. Positieve studies bleken meer kans te hebben om gepubliceerd te worden.
Aangepaste conclusies
Studies die geen positief resultaat vonden, werden in sommige gevallen niet gepubliceerd. Een deel verscheen wel in wetenschappelijke tijdschriften, maar dan met aangepaste resultaten. In een deel van de studies werd uiteindelijk een andere methode gebruikt om het resultaat te meten dan van tevoren was gemeld.
In andere gevallen werden ze wel gepubliceerd, maar dan met aangepaste conclusies. Dan stond in het artikel dat het medicijn niet werkte, maar werd in de conclusie beweerd dat het toch werkzaam was.
Hogere verkoop
Volgens Roest zijn er verschillende redenen voor de te positieve conclusies. Studies met positieve resultaten hadden meer kans op publicatie dan studies met negatieve uitkomsten. De neiging bestond soms om binnen een onderzoek de positieve resultaten te benadrukken, met veronachtzaming van de negatieve uitkomsten. Behandelingen werden door onderzoekers weliswaar als ‘positief’ beschreven, maar zonder dat de primaire uitkomsten daartoe aanleiding gaven. Bovendien leiden positieve publicaties tot hogere verkoop van de medicijnen.
Overschatting
Al met al leidt dat tot een overschatting met 15 procent van het effect van SSRI’s, zo berekenen Roest e.a.Positieve uitkomsten krijgen meer aandacht en ze worden makkelijker gepubliceerd. De medicijnen werken wel, zegt Roest, maar niet zo goed als wordt gedacht. Het is niet duidelijk hoe goed de antidepressiva precies werken.
Roest pleit dan ook voor meer openheid over onderzoeksresultaten. Roest: “Veel onderzoek wordt gefinancierd door sponsors of belastinggeld. Alleen daarom al zouden wetenschappers al hun resultaten naar buiten moeten brengen.” Daarnaast zorgt openheid voor meer vertrouwen in wetenschappelijke resultaten, omdat iedereen de resultaten kan controleren.
Het onderzoek van Roest werd mede mogelijk gemaakt door de Hersenstichting.
Link naar publicatie in JAMA Psychiatry:
http://archpsyc.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=2205839