Rijangst – geen auto meer durven rijden of bang zijn achter het stuur

 

Mensen met rijangst zijn bang om auto te rijden. Ze zitten met een zeer gespannen of angstig gevoel achter het stuur, of vermijden autorijden helemaal. Naar schatting een half tot één miljoen Nederlanders hebben wel een rijbewijs, maar maken hier geen gebruik van. Vrouwen hebben vaker last van rijangst dan mannen.

Wanneer je last hebt van rijangst, kan er sprake zijn van een specifieke fobie. Rijangst kan ook samengaan met een paniekstoornis.

Rijangst kan zich uiten in specifieke situaties, zoals op de snelweg, filerijden, rijden door tunnels, of rijden langs het water. In deze gevallen rijd je vaak nog wel auto, maar vermijd je de situatie waar je bang voor bent. Rijangst kan zich ook algemeen voordoen: de angst is dan niet gebonden aan een specifieke situatie. Mensen die hier last van hebben, rijden vaak helemaal geen auto meer.

Heb jij last van rijangst? Doe de rijangsttest

Deze test bestaat uit twee delen. Met het eerste deel test je in 11 vragen of je last hebt van een verhoogde mate van spanning achter het stuur. Als dit zo is, test je in het tweede gedeelte of je spanningsklachten zijn uitgegroeid tot daadwerkelijke rijangst. Dit gedeelte van de test bestaat uit 9 vragen. Doe de test>>>

Symptomen van rijangst

De symptomen bij rijangst kunnen variëren, afhankelijk van de ernst van je rijangst. Tijdens een angst- of paniekaanval zijn dit de lichamelijke klachten die het meest voorkomen:

  • hartkloppingen
  • pijn of een beklemd gevoel op je borst (sommige mensen denken dat ze een hartaanval krijgen)zweten
  • ademnood of het gevoel hebben dat je stikt, duizeligheid of het gevoel hebben flauw te vallen
  • trillen
  • misselijkheid en diarree
  • een doof gevoel of tintelingen in je armen en benen en een gevoel van onwerkelijkheid, alsof je naar een film kijkt
  • angst om de controle te verliezen, snel en hijgend ademen, tintelingen in je lichaam, prikkels rondom de mond (hyperventilatie)
  • Deze symptomen kun je ervaren wanneer je achter het stuur zit, maar ook wanneer je alleen aan autorijden denkt.Oorzaken van rijangst

    Rijangst kan heel diverse oorzaken hebben. Het kan ook zijn dat er sprake is van een samenspel van factoren zoals hieronder beschreven.

    Gebrek aan routine
    Sommige mensen behalen hun rijbewijs, maar rijden vervolgens weinig. Dit kan komen doordat je geen auto voorhanden hebt, of omdat iemand anders meestal achter het stuur zit. Wanneer je vervolgens wel weer een auto bestuurt, vraag je je af of je het wel goed doet, waardoor je je onzeker voelt. Hierdoor ga je opzien tegen het rijden. Misschien rijd je op den duur zelfs helemaal niet meer.

    Een verkeerstrauma
    Het meemaken van een aanrijding of verkeersongeluk kan ervoor zorgen dat je rijangst ontwikkelt. Het maakt niet uit of je de auto zelf bestuurde, inzittende was of toeschouwer was van het ongeluk. Een dergelijke gebeurtenis kan ervoor zorgen dat je een verhoogde spanning tijdens het rijden gaat ervaren. Of dat je erg gefocust bent op wat je zou kunnen overkomen wanneer je een auto bestuurt.

    Een ingrijpende gebeurtenis in je leven
    Een ingrijpende gebeurtenis zoals een lange periode van ziekte, een zwangerschap of het verlies van een dierbare kan ervoor zorgen dat je hierna met een ander gevoel een auto bestuurt.

    Langdurige stress of spanning
    Wanneer je een langere periode veel stress ervaart, kan dit een aanleiding zijn voor het ontwikkelen van rijangst. Stress geeft lichamelijke en psychische klachten, zoals hartkloppingen, zweten, vermoeidheid, prikkelbaarheid en een verminderd zelfvertrouwen. Als je dit tijdens het rijden ook ervaart, kan dit je het gevoel geven dat je de controle verliest.

    Een angststoornis of paniekaanval
    Wanneer je een angststoornis hebt, kan het zijn dat je ook angstige gevoelens ervaart tijdens het rijden. Bijvoorbeeld wanneer je last hebt van angst in afgesloten ruimten (claustrofobie) of angst om over te geven (emetofobie). Ook als je om wat voor reden dan ook een keer een paniekaanval hebt gehad achter het stuur, kan dit ervoor zorgen dat je bang bent dat dit nog een keer gaat gebeuren. En dat je hierdoor met een zeer onprettig gevoel achter het stuur zit, of het rijden helemaal gaat vermijden.

    Behandeling van rijangst

    Wanneer je ergens angst voor hebt, raak je in een vicieuze cirkel. Je gaat hetgeen waar je angstig van raakt vermijden.

    Maar het gevolg hiervan is dat je angst niet minder wordt, sterker nog, waarschijnlijk word je zelfs angstiger. Dit leidt weer tot meer vermijding. Het is belangrijk deze vicieuze cirkel te doorbreken.

    Bij een milde vorm van rijangst kan het volgen van een aantal rijlessen nuttig zijn. Je richt je dan op het oefenen van de vaardigheden die komen kijken bij autorijden. Je ervaart dat je deze vaardigheden goed onder de knie hebt, waardoor de angst vermindert. In Nederland zijn rijinstructeurs die gespecialiseerd zijn in het geven van lessen bij rijangst.

    Wanneer je last hebt van een ernstige vorm van rijangst, is het belangrijk om een behandeling te kiezen die zich in de eerste plaats richt op de angst. Je wordt dan behandeld door een psycholoog die zich gespecialiseerd heeft in (rij)angst. Een bewezen effectieve behandelmethode bij angst is ‘exposure’. Dit betekent dat je je onder begeleiding van de psycholoog blootstelt aan de voor jou beangstigende situatie. Dit kan in het echt, maar ook in je verbeelding. Door het gestructureerd, regelmatig en lang genoeg toepassen van exposure neemt de angst af.

    Naast exposure kan de behandeling zich ook richten op het veranderen van jouw gedachten over autorijden. Soms kunnen ontspannings- en ademhalingstechnieken nuttig zijn.

    Direct contact met een hulpverlener

    Heb je behoefte aan persoonlijke hulp of advies? Neem (anoniem) contact op met een van de medewerkers van onze hulplijn MIND Korrelatie. Je kunt bellen, chatten, Whatsappen of mailen met een van onze psychologen of maatschappelijk werkers.

    Bron: wijzijnmind.nl

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *