De nieuwe opzet van de geestelijke gezondheidszorg dupeert honderdduizenden patiënten, betoogt psychotherapeut Sjoerd Colijn in Trouw.
Je zal maar aan een persoonlijkheidsstoornis lijden. Je deelt je lot met (in Nederland) ruim een miljoen anderen, die, net als jij, zich al vaak maandenlang ‘ellendig’ hebben gevoeld, zich vaak ziek hebben gemeld, relaties op de klippen hebben zien lopen. Je leven loopt rot, maar je hebt geen idee wat je fout doet. Je raakt er steeds meer van overtuigd dat het echt aan jou ligt. Je voelt je eenzaam en je komt ook feitelijk steeds meer alleen te staan. De gedachte een eind aan je leven te willen maken is soms heel sterk.
Gelukkig is er de laatste 25 jaar voor deze patiënten een goede behandeling ontwikkeld: moderne vormen van psychotherapie. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat deze psychotherapeutische behandelvormen effectief zijn voor een grote groep mensen met deze ingrijpende diagnose.
Splitsing Die behandelvormen zijn intensief (minimaal 1x per week), hebben tijd nodig (van een jaar voor matige, tot drie jaar voor ernstige problemen) en kunnen alleen door goed opgeleide professionals uitgevoerd worden. Voor patiënten met een persoonlijkheidsstoornis is psychotherapie dan ook het beste, vinden de ggz-beroepsgroepen. Na een goede behandeling is je somberheid minder, kun je weer aan het werk, wordt je kans op duurzame relaties groter en heb je veel minder vaak (dure) hulp nodig. Dat is ook economisch voordelig. Een onbehandelde persoonlijkheidsstoornis kost de samenleving per patiënt jaarlijks gemiddeld € 11.126.
Bij de recent ingevoerde splitsing in algemene basis-ggz (kortdurend, simpele, goedkope organisatie) en gespecialiseerde ggz (langerdurend, meer en complexe voorzieningen, dus veel duurder) vallen deze vormen van psychotherapie onder de gespecialiseerde ggz – eigenlijk te uitgebreid en te duur opgetuigd voor deze behandelingen.
Er zijn vergaande plannen op het ministerie om de gespecialiseerde zorg te laten krimpen tot de helft van de huidige omvang. Daarbij zal logischerwijs voorrang gegeven worden aan patiënten met acute bedreigende problematiek: patiënten die psychotisch dan wel ernstig depressief zijn. Er blijft nauwelijks ruimte over voor de minder acute, maar net zo ernstige persoonlijkheidsproblematiek – en deze patiënten zouden op de voor hen ongeschikte generalistische basiszorg moeten terugvallen. Het wordt dan: ‘velen worden ineffectief (dreiging 1) behandeld in de basiszorg en weinigen te duur (dreiging 2) in de gespecialiseerde zorg’.
Onnodig De derde bedreiging voor de kosteneffectieve behandeling van patiënten met een persoonlijkheidsstoornis is dat de psychotherapeuten die specifiek opgeleid zijn voor behandeling van patiënten met een persoonlijkheidsstoornis, die behandelingen opeens niet meer onder eigen regie en verantwoordelijkheid (als ‘hoofdbehandelaar’) zouden mogen doen, zonder dat daar een duidelijke reden voor is.
BIG-geregistreerde psychotherapeuten zijn bij uitstek opgeleid om eigenstandig deze specifieke behandelingen te doen en zullen ook in de toekomst het overgrote deel moeten uitvoeren. Als de overheid vindt dat dat alleen maar kan onder verantwoordelijkheid van een psychiater of klinisch psycholoog, dan compliceert dat onnodig, en nemen de kosten onnodig toe.
De overheidsplannen met de ggz dreigen voor de grote groep patiënten met persoonlijkheidsstoornissen schadelijk uit te werken en de kosten slechts te verhogen. Terwijl een oplossing simpel is: garandeer dat de noodzakelijke behandelingen door gespecialiseerde professionals in de vrijgevestigde praktijk en de ggz- poliklinieken conform de multidisciplinaire richtlijnen kunnen plaatsvinden. En behoud de psychotherapeut als zelfstandig hoofdbehandelaar.
Sjoerd Colijn: psychotherapeut/klinisch psycholoog
Bron: Trouw.nl