Maatregelen uit de Hervormingsagenda Jeugd komen nog weinig tot uitvoering. Waar de start voortvarend was met een tempo dat soms moeilijk bij te benen was, zitten we nu in een vertraging op verschillende thema’s. Kinderen, jongeren en opvoeders hebben de afgelopen periode nog weinig gemerkt van de Hervormingsagenda. De terechte vraag wordt gesteld: “Wanneer gaan we daadwerkelijk merkbare veranderingen ervaren?”
MIND deelde haar visie op een aantal thema’s van de hervormingsagenda vanuit het perspectief van jeugdigen en ouders/opvoeders tijdens het rondetafelgesprek met de Deskundigencommissie woensdag 23 oktober 2024. Deze commissie bekijkt hoe het gaat met de uitvoering van de Hervormingsagenda en of de inspanningen worden geleverd die zijn afgesproken. Ook bekijkt zij op de lange termijn of dit het gewenste effect heeft op de uitgaven en zo niet, hoe daarmee om te gaan. Uit de achterban van MIND waren twee jongeren van ExpEx, een ouder vanuit Balans en een ouder vanuit WEET aanwezig. Daarnaast waren ook ouders en jongeren vanuit Ieder(in) en jongeren vanuit de NJR aanwezig.
Doorbreken boemerangbeleid
De inbreng van het ervaringsdeskundige perspectief heeft wat MIND betreft een unieke plek om binnen de Hervormingsagenda het ‘boemerangbeleid’ te doorbreken (jarenlang hardnekkig beleidsfalen op jeugdzorg en passend onderwijs). Door kinderen, ouders en gezinnen te betrekken bij het ontwikkelen en uitvoeren van nieuw beleid, kan veel beter bij de leefwereld worden aangesloten. Zo weten we veel beter welke maatregelen nodig of juist overbodig zijn. Ook de uitvoering van de leefwereldtoets zal hieraan bijdragen.
Zonder cliëntparticipatie afstand tot leefwereld
Als landelijke koepelvereniging van, voor en door cliënten- en familieorganisaties in de ggz beschikt MIND Platform over collectieve ervaringskennis. MIND vertegenwoordigt ggz-cliënten en naasten in verschillende werkgroepen, de stuurgroep en het bestuurlijk overleg binnen de Hervormingsagenda Jeugd. Deze brede vertegenwoordiging vanuit zowel het jongeren- als het ouderperspectief is goed én hard nodig. Met de bezuinigingen op participatie door het nieuwe kabinet dreigt de inbreng van kinderen, jongeren en gezinnen onder druk te komen staan.
Geen klakkeloze afbakening van jeugdhulp
Voor dit rondetafelgesprek stelde MIND een position paper op. Hierin stellen wij onder andere dat winst te behalen is in de samenhangende, domein overstijgende en gezinsgerichte inzet. Niet in de begrenzing van de jeugdhulpplicht. De breedte van de jeugdhulp moet gebaseerd zijn op de vraag en behoefte van de jeugdige en de ouders, er kan op voorhand geen afbakening zijn. MIND is het eens dat niet alle hulpvragen van jongeren of ouders met jeugdhulp hoeven beantwoord te worden. Echter, er moet wel een alternatief antwoord vanuit de samenleving beschikbaar zijn. De algemene vrij toegankelijke voorzieningen, die ook bijdragen aan een sterke pedagogische basis en een preventieve functie hebben, zijn de afgelopen jaren niet opgebouwd maar afgebroken door bezuinigingen op o.a. welzijnswerk en jongerenwerk. Deze pedagogische basis én algemene voorzieningen dienen we met elkaar, vanuit verschillende invalshoeken, vorm te geven en weer op te bouwen.
Vangnet onder druk
MIND voorziet dat het vangnet dat we nu denken te creëren voor jeugdigen en opvoeders, ernstig onder druk komt te staan door de bezuinigingen op vroegsignalering en preventie. Investeren in publieke gezondheid, preventie en mentale gezondheid van jeugdigen en hun gezinnen is en blijft cruciaal voor een Nederland waarin kinderen gezond kunnen opgroeien, gelijke kansen krijgen en liefdevolle zorg ontvangen.
Meer informatie
Lees in het MIND position paper verder op de thema’s reikwijdte, levensloop en de regionale inkoop gespecialiseerde jeugd-ggz. Het eerste advies van de Deskundigencommissie is een tussentijdse evaluatie van de uitvoering van de Hervormingsagenda en volgt begin 2025.
Lees ook onze reactie op het Rapport Jeugdzorg: toegang slechter en financiële problemen, waarin wij oproepen om het tempo van de hervormingen in de jeugdzorg te verhogen en de regering vragen om niet te bezuinigen op vroege signalering en preventie.
Lees voor meer informatie over de Hervormingsagenda Jeugd verder op de pagina Jeugd of kijk op de website Voor jeugd en gezin.