Om de stijgende zorgkosten te beteugelen zijn er
forse bezuinigingsmaatregelen ingevoerd. Maar
welke gevolgen hebben die voor mensen? Krijgen
zij nu structureel minder zorg dan voorheen?
Betalen ze meer voor een mindere kwaliteit van
dezelfde zorg? Om daar antwoord op te krijgen
heeft Zorgbelang Nederland samen met Landelijk
Platform GGz met een meldactie uitgezet van 15
t/m 31 oktober 2012. Er kwamen 1250 reacties.
Ruim 80% wordt direct geraakt
– 50% van de respondenten heeft te maken met tenminste 2 maatregelen.
– 20% wordt getroffen door tenminste 4 maatregelen.
– 10% wordt zelfs geraakt door 5 of meer maatregelen.
Meest genoemde kostenverhogende maatregelen
– bijna 50% noemt de verhoging van het eigen risico voor de zorgverzekering
– ongeveer 25% wordt getroffen door een verlaging van de tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten (de Wtcg).
Hoge scores zijn er ook voor:
– invoering van de eigen bijdrage voor de tweedelijns-ggz (inmiddels weer ongedaan)
– eigen bijdrage voor de AWBZ
– verlaging van de zorgtoeslag
– versmalling van het basispakket
Kostenstijging
– 65% van de respondenten zegt dat de zorgkosten fors zijn gestegen
– 40% is per jaar € 200,- tot € 500,- meer kwijt
– ruim 15% betaalt € 500,- tot € 1000,- extra
– bijna 10% meldt een kostenstijging van meer dan € 1000,- per jaar.
– meer dan 50% ondervindt negatieve gevolgen op het terrein van levensonderhoud.
– bijna 45% vindt dat de maatregelen nadelig zijn voor de gezondheid
– bijna 45% vindt dat het sociale leven nadelig is beïnvloed
– 40% is negatief over de kwaliteit van zorg
– ruim 33% ervaart negatieve gevolgen in mobiliteit.
Mensen geven aan dat zij meer afhankelijk van anderen zijn geworden. Ook bezuinigen ze noodgedwongen op zorg en medicijnen. Vooral cliënten in de ggz zijn zwaar getroffen.
Kennis van compensatiemaatregelen
De bekendheid met compenserende maatregelen van de gemeente is verbeterd.
Bij een meldactie in 2011 was 20% van de respondenten op de hoogte van ondersteunende maatregelen via de eigen gemeente om stapelingseffecten te compenseren.
Bij de meldactie in 2012 is dat 46%. Andere mogelijkheden zijn veel minder bekend, zoals
de tegemoetkomingen voor chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) of voor ouders van
een gehandicapt kind en de regeling compensatie eigen risico (is niet vanuit de Zorg-verzekeringswet). Minder dan 30% is hiervan op de hoogte.
Opvallend is dat de groep die het zwaarst is getroffen, de cliënten uit de ggz-sector,
relatief minder goed op de hoogte is van compensatiemogelijkheden.
Conclusie en advies
Een grote groep mensen die afhankelijk is van zorg heeft te maken met een opeenstapeling
van maatregelen. Dat heeft negatieve gevolgen voor het dagelijks leven. De overheid, zowel
op landelijk als op gemeentelijk niveau, moet rekening houden met deze stapelingseffecten. Adequate en op maat gesneden maatregelen zijn nodig om de nadelige effecten te compenseren, met name voor de zwakkeren in de samenleving.
Kennis van compensaties bevorderen
De kennis van ondersteunende en compenserende maatregelen is verbeterd, maar nog onvoldoende. Bovendien wisselt de kennis per type zorgvrager. Een betere cliëntsegmentatie is nodig om de vinger aan de pols te houden en de kennis van ondersteunende maatregelen te verbeteren. Inmiddels zijn sommige maatregelen weer veranderd. We blijven dit nauwgezet volgen.