Kinderen die een traumatische gebeurtenis meemaken, hebben hier vaak nog jaren last van. Sommige kinderen ontwikkelen Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS), een depressie of gedragsproblemen. ‘Eye Movement Desensitisation and Reprocessing’, beter bekend als EMDR, blijkt een effectieve therapie voor volwassenen als het gaat om traumaverwerking, maar over de effecten voor kinderen was tot nu toe veel minder bekend. Carlijn de Roos toont in haar proefschrift aan dat deze traumabehandeling in korte tijd hele goede resultaten kan boeken bij jongeren. De Roos promoveerde op 13 oktober aan de Universiteit van Amsterdam.
Wat als een therapie van maximaal vier uur of vijf sessies traumasymptomen significant kan verminderen? Uit het onderzoek van Carlijn de Roos blijkt dat dit mogelijk is voor kinderen met PTSS na enkelvoudige traumatisering. Ze onderzocht hierbij drie behandelingen: twee vormen van traumagerichte cognitieve gedragstherapie (opvangprotocol en WRITEjunior) en EMDR. Alle therapieën laten vermindering van PTSS-symptomen zien, en ook comorbide symptomen, zoals angst, depressie en gedragsproblemen, namen af. Hoewel de drie therapiëen soortgelijke effecten laten zien, is dit resultaat met EMDR in minder sessies behaald.
In korte tijd een verschil maken
Bij PTSS bij kinderen is spontaan herstel na zes maanden gering. De Roos: ‘Vroegtijdige behandeling is essentieel, maar door lange wachttijden in de jeugdzorg niet altijd mogelijk. Gelukkig zijn er therapieën ontwikkeld en toegepast voor kinderen en adolescenten met stoornissen na traumatisering zoals PTSS, waaronder trauma-gerichte cognitieve gedragstherapie en EMDR-therapie. Bij kinderen waren tot nu toe weinig studies uitgevoerd om de effectiviteit van EMDR te onderzoeken.’
Daarom voerde De Roos en collega’s twee studies uit bij kinderen van vier tot achttien jaar met PTSS. Deze kinderen hadden diverse eenmalige trauma’s meegemaakt, zoals een ramp, een ongeluk, verkrachting of fysiek geweld. Het ging hierbij om groepen van achtereenvolgens 52 en 103 kinderen. Om de mogelijke afname van klachten te kunnen vaststellen, werden klinisch diagnostische interviews gehouden en werden zelfrapportagevragenlijsten afgenomen bij de kinderen en hun ouders. ‘Het bijzondere is dat het mogelijk blijkt om in een heel korte tijd, namelijk twee uur en twintig minuten, al herstel te bereiken van zowel posttraumatische stressklachten, maar ook van de bijbehorende angsten, somberheid, en gedragsproblemen. Er is dus weinig tijd nodig om een groot verschil te maken en dat is belangrijk en aantrekkelijk voor zowel kinderen als hun ouders, therapeuten en verzekeraars.’
EMDR ook succesvol bij depressie
Daarnaast werd er ook een onderzoek uitgevoerd naar het effect van EMDR bij depressieve jongeren. EMDR werd daarbij toegepast op onverwerkte herinneringen aan verlies, verlating, falen, pesten of vernederd zijn. Ook in deze studie werd in korte tijd verbetering bereikt. Na zes sessies van een uur voldeed 60% van de jongeren niet meer aan de diagnose depressie, een percentage dat opliep tot bijna 70% drie maanden later. Daarnaast namen ook posttraumatische stressklachten, angsten, en lichamelijke klachten af. ‘Jongeren voelen zich beter, worden actiever, gaan weer contact opzoeken, kunnen zich beter concentreren en denken minder negatief over zichzelf. Deze resultaten zijn zeer hoopgevend. We leren steeds meer over hoe onverwerkte traumatische herinneringen klachten in stand kunnen houden zoals bij depressie. Door deze als eerste aan te pakken met EMDR, wordt een snelle stap richting herstel gemaakt. Als er restklachten zijn, kunnen andere behandelingen daarna ingezet worden.’
De Roos is zowel klinisch psycholoog als onderzoeker. Het doel van het proefschrift was om de kennis te vergroten over het effect van traumabehandelingen voor kinderen en jongeren, waarna EMDR in nationale en internationale PTSS-richtlijnen kan worden opgenomen. ‘Het gaat om een heel belangrijke en grote doelgroep. Je weet dat je als behandelaar met een aantal uur behandeling een groot verschil kunt maken. Daar zet je je dan graag voor in. Met dit onderzoek hoop ik dat traumabehandeling nog vaker en snel wordt ingezet, zodat klachten van getraumatiseerde kinderen afnemen en ze weer plezier in het leven kunnen hebben.’
Bron: uva.nl